Thả trên 12 triệu con cá giống các loại

Ngày 5/3, Công ty đã bắt đầu thả cá đợt 1 thời gian kéo dài đến hết tháng 3/2025 với số lượng trên 2 triệu con cá giống các loại.

Ngày 5/3, Công ty cổ phần Nuôi trồng và Chế biển Thủy sản Việt Nam thả đợt cá đầu tiên trong năm 2025.

Theo ông Quách Mạnh Long – Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Nuôi trồng và Chế biến thủy sản Việt Nam, năm 2025 Công ty tiếp tục thả cá giống trên hồ Thác Bà với số lượng trên 12 triệu con cá giống chủ yếu là các loại: Cá trắm cỏ, cá trắm đen, cá chép, cá trôi, cá mè hoa và cá mè trắng. Thời gian thả được chia làm 2 đợt, đợt 1 từ nay đến hết tháng 3 và đợt 2 trong khoảng tháng 8-9/2025 với số lượng trên 12 triệu con cá giống các loại. Riêng trong năm nay Công ty sẽ tập trung thả cá mè và tiếp tục nghiên cứu những loài có giá trị kinh tế cao hơn để thả cho những năm tiếp theo.

Với tập tính tự nhiên của cá, khi thả sang môi trường lạ cá sẽ tập trung tại vùng nước thả trong một thời gian nhất định do chưa kịp thích nghi, đồng thời do vận chuyển xa nên cá yếu đi, bơi chậm. Để đảm bảo cá giống sau khi thả sinh trưởng và phát triển tốt, công ty đã chọn địa điểm thả cá phù hợp tại các eo ngách trên hồ tiện theo dõi sức khỏe của đàn cá. Đồng thời, thuận lợi cho công tác quản lý và bảo vệ đàn cá giống cho tới khi cá đủ điều kiện về sức khỏe bơi ra lòng hồ.

Trong năm đầu, song song với việc thả cá tại hồ Thác Bà, Công ty sẽ tiến hành nuôi khảo nghiệm trong lồng khoảng 300 con. Các lồng cá sẽ được đặt tại vị trí đã được cấp phép nuôi cá lồng trên hồ, môi trường sống giống môi trường tự nhiên của cá thả trực tiếp. Qua đó, sẽ theo dõi được tốc độ phát triển của cá sống tự nhiên trong hồ để xác định thời điểm đánh bắt cho phù hợp. Bên cạnh đó, Công ty phối hợp với tỉnh Yên Bái trong việc bảo vệ đàn cá giống thông qua việc thành lập các tổ đồng quản lý và bảo vệ.

Thành lập các tổ quản lý và bảo vệ

Để bảo vệ và phát triển đàn cá giống, ngoài việc phối hợp Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái, UBND hai huyện Yên Bình và Lục Yên tổ chức các đợt tuyên truyền, tập huấn bảo vệ, quản lý và khai thác đánh bắt cho người dân Công ty thành lập các tổ quản lý và bảo vệ thủy sản.

Hiện nay, các tổ đồng quản lý tại các xã quanh vùng lòng hồ sẽ được bố trí nhân sự của Công ty cùng bảo vệ, theo dõi, kiểm tra hoạt động đánh bắt trái phép tại các khu vực mặt nước được giao.

Tại các địa điểm thả cá giống Công ty bố trí nhân sự bảo vệ đàn cá cho tới khi cá quen và thích nghi với môi trường mới.

Đặc biệt, đối với những địa điểm thả cá tại các eo ngách Công ty bố trí nhân sự bảo vệ đàn cá giống 24/24, lắp camera theo dõi tại khu vực thả cá tại các eo ngách của hồ cho tới khi cá quen với môi trường, đủ khỏe mới thả cá ra hồ. Dự tính số lượng hao hụt từ khi thả tại eo ngách cho tới khi thả cá ra hồ từ 30 - 40% lượng giống thả ban đầu.

Chứng kiến đợt thả cá đợt 1 năm 2025, ông Hoàng Ngọc Đại – Phó Chi cục Trưởng Chi cục Thủy sản (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái) đánh giá: Hiện tại cá giống được thả vào hồ Thác Bà đảm bảo quy cỡ và chất lượng, đáp ứng được tỷ lệ sống cũng như khả năng sinh trưởng của cá trong hồ.

Trong thời gian tới, Chi cục sẽ phối hợp với Công ty cũng như chính quyền địa phương trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản. Trong đó, tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn, tuyên truyền về công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản, ngăn chặn tối đa các biện pháp cũng như các đối tượng sử dụng ngư cụ bị cấm. Đồng thời, tổ chức thành lập các tổ cộng đồng quản lý, bảo vệ đàn cá giống mới thả. Qua đó, giúp tái tạo, phục hồi nguồn lợi và đa dạng các giống, loài thủy sản trong hồ Thác Bà, tạo nguồn thủy sản phong phú và ổn định để phát triển vùng nguyên liệu sạch phục vụ cho nhu cầu chế biến, tiêu thụ sản phẩm thủy sản ngay tại địa phương trong thời gian tới.

Nguồn: baotainguyenvamoitruong.vn

Dự án bổ cập nước sông Hồng vào sông Tô Lịch được xem là giải pháp cấp bách để cải thiện môi trường, cảnh quan và phục hồi hệ sinh thái của dòng sông, góp phần xây dựng một môi trường sống trong lành, xanh, sạch, đẹp cho người dân Thủ đô.

Hà Nội đang khẩn trương triển khai phương án bổ cập nước cho sông Tô Lịch, hứa hẹn một tương lai tươi sáng hơn cho dòng sông này. Tuy nhiên, hành trình “cứu sống” sông Tô Lịch không chỉ dừng lại ở việc đưa nước sạch vào, mà còn phải giải quyết tận gốc vấn đề ô nhiễm, trong đó, nước thải chính là nút thắt quan trọng nhất.

Ông Hoàng Đình Giáp - Phó Giám đốc Trung tâm Quy hoạch Hà Nội (Viện Quy hoạch Đô thị và Nông thôn quốc gia, Bộ Xây Dựng)

Phóng viên Báo TN&MT đã có cuộc trao đổi với ông Hoàng Đình Giáp - Phó Giám đốc Trung tâm Quy hoạch Hà Nội (Viện Quy hoạch Đô thị và Nông thôn quốc gia, Bộ Xây Dựng) để hiểu thêm về giải pháp “hồi sinh” dòng sông này nhằm cải thiện môi trường, cảnh quan, bảo vệ sức khỏe nhân dân.

PV: Xin ông cho biết về giải pháp bổ cập nước từ sông Hồng vào sông Tô Lịch mà Hà Nội sẽ triển khai để hồi sinh dòng sông nằm trong nội đô này?

Ông Hoàng Đình Giáp: Bổ cập nước từ sông Hồng vào sông Tô Lịch là giải pháp đã được thành phố Hà Nội đề xuất, xin ý kiến Chính phủ và các bộ, ngành liên quan.

Ban đầu, thành phố Hà Nội đề cập tới phương án dẫn nước từ hồ Tây vào sông Tô Lịch. Tuy nhiên, sau khi đi kiểm tra, nhận thấy nhu cầu bổ cập nước cho sông này rất lớn và lượng nước ở hồ Tây cũng không đảm bảo về trữ lượng để đáp ứng (nếu “chia sẻ” quá nhiều nước sẽ ảnh hưởng đến hệ sinh thái của hồ), nên thành phố đã đề xuất phương án bổ cập nước từ sông Hồng. Tuy nhiên phương án này cũng mới chỉ đang dừng ở ý tưởng.

Về phương án, cách thức triển khai, thành phố đã xin, lấy ý kiến của các bộ liên quan và một số bộ cũng đã có ý kiến góp ý, phản hồi. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn quan tâm tới vấn đề đê điều, quản lý công trình lấy nước, việc khai thác và ứng xử với đê điều; Bộ Xây dựng quan tâm tới ví trị xây dựng công trình; Bộ Tài nguyên và Môi trường quan tâm tới vấn đề quy hoạch quỹ đất xung quanh, cũng như môi trường, mực nước ở sông Hồng sau khi “chia sẻ” nước…

Một đoạn sông Tô Lịch nhìn từ trên cao

Thực tế cho thấy, có những thời điểm, mực nước ở sông Hồng cũng hạ xuống rất thấp. Mặt khác, phương án bổ cập nước cũng cần phải có trách nhiệm với hạ lưu. Lý do bởi khi lấy nước sông Hồng vào sông Tô Lịch với trữ lượng lớn (nhất là vào mùa nước kiệt, nước cạn, mực nước xuống thấp), sẽ tác động, ảnh hưởng tới việc lấy nước để tưới tiêu cho rau màu, sản xuất nông nghiệp ở các khu vực hạ lưu.

Vấn đề này hiện vẫn chưa tính toán được đầy đủ. Gần đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã có ý kiến chỉ đạo Hà Nội nghiên cứu, nhưng chưa chốt phương án cụ thể. Lãnh đạo Ủy ban Nhân dân Hà Nội cũng đã có ý kiến chỉ đạo các cơ quan, đơn vị nghiên cứu song song các phương án.

PV: Vậy theo ông, nếu thành phố Hà Nội triển khai phương án bổ cập nước từ sông Hồng vào sông Tô Lịch thì dòng sông này có hết ô nhiễm hay “hồi sinh” không?

Ông Hoàng Đình Giáp: Có thể nói việc bổ cập, lấy nước từ sông Hồng vào sông Tô Lịch là rất cần thiết, song việc này chưa thể giải quyết được toàn bộ các câu chuyện về ô nhiễm nguồn nước ở sông Tô Lịch.

Vì vậy, câu chuyện mà thành phố Hà Nội cần ưu tiên hàng đầu hiện nay là phải làm sao để “triệt” cũng như xử lý được các nguồn thải ở hai bên sông Tô Lịch. Thực tế cho thấy sông Tô Lịch hiện nay gần như chỉ là một cái kênh thoát nước, không có ý nghĩa của một con sông. Vì thế, vào những ngày khô, ví dụ như từ sau khi xảy ra bão YAGI (cơn bão số 3) đến nay, ở Hà Nội dường như không có cơn mưa lớn. Vì vậy cần phải vận hành hiệu quả Nhà máy Xử lý nước thải Yên Xá ở phía Nam Hà Nội.

Đối với phía Bắc, giáp với hồ Tây, hiện vẫn còn một số đoạn chưa nằm trong hệ thống thu gom của Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá. Vì vậy, trong phương án quy hoạch, chúng tôi đề cập tới việc bổ cập thêm một số hệ thống cống bao, để thu gom triệt để toàn bộ nước thải ở 2 bên sông Tô Lịch vào các nhà máy xử lý nước thải và phải sớm triển khai. Chúng tôi coi đây là giải pháp căn cơ đầu tiên.

Tất nhiên, giải pháp bổ cập nước từ sông Hồng vào sông Tô Lịch vẫn phải làm, để giải quyết vấn đề trước mắt, nhất là vào thời điểm mùa khô, những ngày thiếu nước. Tuy nhiên, trong phương án này cần lưu y, những vấn đề mà các bộ, ngành đã có ý kiến, các sở, ngành liên quan của thành phố Hà Nội cần tiếp tục nghiên cứu.

PV: Như ông đề cập, việc bổ cập nước từ sông Hồng vào sông Tô Lịch chỉ là giải pháp trước mắt, vấn đề căn cơ là cần xử lý triệt để các nguồn thải ở hai bên bờ sông Tô Lịch. Tuy nhiên, thực tế nhiều năm qua cho thấy, Hà Nội đã triển khai nhiều giải pháp, rất nhiều tiền bạc cũng đã “đổ” xuống. Theo ông, đâu là nút thắt khiến vấn đề giải quyết ô nhiễm ở con sông này đến nay vẫn tắc?

Ông Hoàng Đình Giáp: Đầu tiên là Quy hoạch của Hà Nội đang gặp nhiều khó khăn. Ví dụ như khu vực sông Tô Lịch, quỹ đất ở 2 bên sông rất hạn chế.

Các giải pháp xử lý phân tán còn thiếu khả thi như thiếu quỹ đất nên vẫn phải xử lý theo giải pháp thoát nước tập trung. Khi áp dụng phương án thoát nước tập trung thì nước thải được đưa về các trạm xử lý (như Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá), yêu cầu về nguồn lực rất lớn. Cũng bởi công trình lớn nên thời gian triển khai rất dài. Đơn cử là ngoài việc xây dựng nhà máy xử lý nước thải, còn đòi hỏi phải xây dựng hệ thống cống bao thu gom ở 2 bên bờ sông để dẫn nước về nhà máy xử lý.

Tuy nhiên, Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá hiện gần như đã hoàn thành. Hệ thống cống bao ở 2 bên bờ sông hiện cũng đã hoàn thành khoảng 80 - 90%. Kỳ vọng trong năm 2025, khi Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá đi vào hoạt động đồng bộ, có thể giải quyết được cơ bản vấn đề nước thải sinh hoạt xả xuống sông Tô Lịch.

Hơn nữa, để giải quyết được vấn đề ô nhiễm nguồn nước thải sông Tô Lịch, bên cạnh việc tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân để người dân thực sự có sự thay đổi (như sử dụng nước tiết kiệm, tái sử dụng nước thải nhiều hơn để giảm lượng nước thải ra sông), cũng cần có chế tài xử lý nghiêm đối với các hành vi xả thải, gây ô nhiễm.

Như vậy, chỉ cần Hà Nội giải quyết được vấn đề nước thải dọc 2 bên bờ thì dòng sông đã có khả năng tự làm sạch. Và nguồn nước được bổ cập từ sông Hồng vào sẽ đẩy nhanh quá trình làm sạch, giúp sông Tô Lịch trở nên xanh, sạch hơn.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

Việc xử lý tận gốc nguồn gây ra ô nhiễm, hồi sinh các dòng sông, đặc biệt là sông Tô Lịch là rất cấp bách. UBND thành phố Hà Nội đã lên kế hoạch thực hiện đồng bộ nhiều phương án nhằm cải thiện môi trường cho dòng sông. Từng phần việc được phân rõ trách nhiệm, rõ thời hạn, với sự thận trọng, nghiêm túc và quyết tâm cao nhất nhằm đạt tiến độ đề ra.

Việc cải tạo cảnh quan và chỉnh trang đô thị liên quan đến sông Tô Lịch nói riêng, cũng như các dòng sông còn lại trong nội đô là Kim Ngưu, Lừ, Sét,... đang được Thành phố Hà Nội nghiên cứu kĩ với 5 nội dung. Cụ thể, cải tạo thống nhất không gian kiến trúc cảnh quan hai bên bờ gắn với lòng sông nhằm nâng cao hiệu quả khai thác, tạo dựng các trục cảnh quan của thành phố. Bờ kè dọc sông được phủ xanh và tạo dựng không gian nhiều tầng, bậc; kết hợp chỉnh trang và chiếu sáng các không gian trọng điểm nhằm tăng giá trị thẩm mỹ, phát huy giá trị lịch sử, văn hóa.

Toàn bộ nội dung này thể hiện trong Đề án cải tạo môi trường của 4 con sông, với tổng mức đầu tư khoảng 47.000 tỷ đồng. Chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại Công văn số 741/VPCP-NN của Văn phòng Chính phủ lưu ý đến nhiệm vụ chỉnh trang đô thị, cải tạo cảnh quan hai bên sông Tô Lịch, phát huy hiệu quả kinh tế, văn hóa, môi trường, trên thực tế đã được Hà Nội nghiên cứu bài bản. Đề án đang ở giai đoạn hoàn thiện để sớm báo cáo UBND thành phố cũng như Thường trực, Thường vụ Thành ủy.

Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá

Về các nguồn xả vào sông Tô Lịch, Sở Xây dựng, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp thành phố Hà Nội và Công ty TNHH một thành viên Thoát nước Hà Nội đã rà soát các cửa xả sau khi thi công hệ thống đường ống và hố ga thu gom nước thải dọc hai bên sông về Nhà máy Xử lý nước thải Yên Xá. Kết quả kiểm tra hiện trường cho thấy, đoạn bờ trái từ đường Hoàng Quốc Việt đến đập Thanh Liệt và bờ phải đoạn từ đường Lê Văn Lương đến đập Thanh Liệt có 182 cửa xả đã được xây dựng hệ thống cống bao và các giếng tách, thu gom nước thải thuộc phạm vi gói thầu số 2 - Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá. Tuy nhiên, hiện còn 26 cửa xả nước vào sông Tô Lịch chưa xây dựng và đoạn bờ phải từ đường Hoàng Quốc Việt đến đường Lê Văn Lương có khoảng 55 cửa xả.

Hiện nay, UBND thành phố đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp thành phố Hà Nội xây dựng phương án xử lý. Theo đó, tiếp tục xây dựng 26 cống xả trong phạm vi gói thầu số 2, đưa nước xả về nhà máy. 55 cống xả ngoài phạm vi dự án, đơn vị tư vấn đã khảo sát lưu lượng và đánh giá khả năng thu gom bổ sung của đường ống về nhà máy, làm cơ sở báo cáo thành phố bổ sung vào dự án.

Trước hiện trạng ô nhiễm của sông Tô Lịch hiện nay, phương án làm sạch dòng sông được ưu tiên hàng đầu. Thành phố Hà Nội đã vạch ra kế hoạch chi tiết để bổ cập nước cho sông Tô Lịch, phương án bổ cập nước vào sông Tô Lịch được thành phố chia thành 2 giai đoạn, trước mắt và lâu dài, thể hiện sự cẩn trọng, tìm ra phương án tối ưu nhất.

Theo lãnh đạo của UBND quận Tây Hồ, sau khi có ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội tại cuộc họp ngày 4/2 mới đây, quận Tây Hồ sẽ chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành về việc bổ cập nước sông Hồng vào sông Tô Lịch. Phương án đề xuất là sử dụng nguồn nước từ sông Hồng và nguồn nước sau xử lý của Nhà máy Xử lý nước thải hồ Tây để bổ cập nước cho hồ Tây, qua hồ trung gian là hồ Sen, bảo đảm không ảnh hưởng đến hệ sinh thái của hồ Tây, sau đó đưa nước hồ Tây vào sông Tô Lịch.

Nước từ hồ Tây sẽ được bổ cập cho sông Tô Lịch qua cửa điều tiết hồ Tây A - Cống Đõ - mương Thụy Khuê. Sở Xây dựng chịu trách nhiệm chủ trì nghiên cứu, đề xuất phương án bổ cập nước từ hồ Tây cho sông Tô Lịch, hoàn thành trong tháng 8/2025.

Với phương án lâu dài, thành phố đã giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với UBND quận Tây Hồ rà soát các quy hoạch có liên quan, đề xuất phương án bổ cập nước từ sông Hồng vào sông Tô Lịch theo trục đường Võ Chí Công, có kết nối với việc bổ cập nước giai đoạn trước mắt đã triển khai, bảo đảm vừa bổ cập nước sông Tô Lịch, vừa điều tiết mực nước hồ Tây ổn định.

Theo phương án được Sở Xây dựng đề xuất xây dựng tuyến ống đường kính 1,2m, dài khoảng 5,3km, lấy nước từ sông Hồng, qua đê, chạy dọc đường Võ Chí Công và đổ trực tiếp vào sông Tô Lịch tại nút giao Hoàng Quốc Việt. Đồng thời, trên tuyến bố trí đầu chờ đưa nước vào Đầm Bảy (phường Nhật Tân, quận Tây Hồ) chờ xử lý trước khi xả vào hồ Tây. Đây được coi là phương án tối ưu nhất. Phương án này có thể thực hiện ngay mà không ảnh hưởng đến việc triển khai Đề án quy hoạch quản lý hồ Tây do UBND quận Tây Hồ thực hiện. Đây cũng là phương án có thể thi công nhanh, không phải giải phóng mặt bằng vì đường ống nằm trên hành lang giao thông hiện có.

 

 

Sông Tô Lịch - con sông huyết mạch từng một thời là biểu tượng văn hóa, lịch sử của Thăng Long - Hà Nội, nay đã trở thành "dòng sông chết" với màu nước đen kịt và mùi hôi thối đặc trưng. Trong nhiều năm qua, hàng loạt giải pháp đã được đưa ra nhằm cải tạo dòng sông, từ việc bổ cập nước sạch từ hồ Tây, sông Hồng đến triển khai các trạm xử lý nước thải. Tuy nhiên, đến nay, bài toán làm sạch sông Tô Lịch vẫn chưa có lời giải thỏa đáng. Vấn đề cốt lõi nằm ở chỗ, để khôi phục con sông này, không chỉ cần đến công nghệ xử lý mà còn đòi hỏi sự hy sinh lớn về đất đai, kinh tế. Đây là một quyết định khó khăn nhưng không thể tránh khỏi nếu chúng ta thực sự muốn giành lại môi trường cho thế hệ tương lai.

Trước tình trạng này, Hà Nội đang xem xét hai hướng giải quyết chính: Thứ nhất, bổ cập nước từ hồ Tây hoặc sông Hồng để tạo dòng chảy cho sông Tô Lịch. Điều này nhằm giúp nước sông có sự lưu thông, pha loãng chất ô nhiễm và hỗ trợ quá trình làm sạch tự nhiên. Tuy nhiên, trở ngại lớn nhất là không còn đủ không gian đất để xây dựng hệ thống kênh dẫn nước hoặc hồ điều tiết do quá trình đô thị hóa.

Thứ hai, thu gom và xử lý toàn bộ nước thải trước khi đổ vào sông. Đây là biện pháp bền vững và triệt để nhất. Song, để làm được điều này, thành phố cần xây dựng thêm các trạm xử lý nước thải trên toàn tuyến sông, đồng thời cải tạo lại hệ thống thoát nước của Hà Nội - một nhiệm vụ đòi hỏi nguồn vốn khổng lồ và thời gian dài để triển khai.

Cả hai giải pháp trên đều không dễ thực hiện. Để bổ cập nước, cần xây dựng các hệ thống kênh dẫn hoặc bơm nước từ sông Hồng - điều này đòi hỏi phải di dời, phá bỏ nhiều công trình đã tồn tại từ lâu, kéo theo những tranh cãi về chi phí, quyền lợi của người dân và doanh nghiệp. Trong khi đó, việc thu gom nước thải lại vấp phải bài toán tài chính khi cần đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng cho các trạm xử lý hiện đại.

Không thể phủ nhận rằng, để làm sạch sông Tô Lịch, Hà Nội sẽ phải đánh đổi một phần lợi ích kinh tế. Một trong những phương án táo bạo nhất là giải tỏa một số khu vực dân cư, công trình đang án ngữ hai bên bờ sông, các đoạn bị lấp trước đây để mở rộng không gian cho dòng chảy. Điều này đồng nghĩa với việc hàng nghìn hộ dân có thể phải di dời, nhiều dự án bất động sản sẽ bị ảnh hưởng, gây tổn thất lớn cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, nếu không thực hiện ngay từ bây giờ, cái giá mà chúng ta phải trả trong tương lai sẽ còn đắt đỏ hơn. Ô nhiễm môi trường không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sống của người dân mà còn tác động tiêu cực đến sự phát triển bền vững của thành phố. Một Hà Nội với những con sông chết, ô nhiễm nghiêm trọng sẽ làm giảm giá trị bất động sản, ảnh hưởng đến du lịch và thậm chí gây ra những hệ lụy sức khỏe lâu dài.

Nhìn ra thế giới, ở các quốc gia phát triển, việc giải tỏa các khu dân cư ven sông để phục hồi môi trường đã được thực hiện từ lâu. Chẳng hạn, thành phố Seoul (Hàn Quốc) đã từng mạnh tay phá bỏ đường cao tốc trên cao Cheonggyecheon để khôi phục con sông cùng tên, biến nó thành một trong những điểm nhấn xanh quan trọng của Thủ đô. Hay như Singapore, chính phủ nước này đã chi hàng tỷ USD để cải tạo hệ thống kênh rạch, thu gom toàn bộ nước thải trước khi đổ ra sông, giúp thành phố này trở thành một trong những nơi có hệ thống nước sạch hàng đầu thế giới.

Hà Nội hoàn toàn có thể học tập những mô hình này, nhưng điều quan trọng nhất là cần có quyết tâm chính trị và sự đồng thuận của xã hội. Nếu tiếp tục chần chừ, sông Tô Lịch sẽ ngày càng ô nhiễm, kéo theo những hệ lụy khó lường.

Làm sạch sông Tô Lịch không chỉ là một nhiệm vụ về môi trường mà còn là một quyết định chiến lược cho tương lai của Hà Nội. Việc bổ cập nước hay xây dựng trạm xử lý nước thải chỉ là một phần của giải pháp. Điều quan trọng nhất là thành phố phải sẵn sàng chấp nhận sự đánh đổi về kinh tế, đất đai để mở rộng không gian cho dòng chảy, đảm bảo nguồn nước được làm sạch một cách bền vững.

Có thể nói, để cứu sông Tô Lịch, chúng ta không thể tránh khỏi những mất mát về kinh tế trong ngắn hạn. Nhưng nếu không hành động ngay bây giờ, cái giá mà thế hệ tương lai phải trả sẽ còn lớn hơn gấp nhiều lần. Hà Nội không thể để sông Tô Lịch mãi mãi là một "dòng sông chết". Đã đến lúc đặt môi trường lên ưu tiên hàng đầu, vì một thành phố xanh, sạch và đáng sống hơn.

Nguồn: baotainguyenvamoitruong.vn

Ông Ngô Xuân Hùng, Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Lai Châu, cho biết: Vừa qua, Sở đã phối hợp cùng một số đơn vị liên quan thực hiện khảo sát, đánh giá hiện trạng nguồn nước mưa, nước mặt; Hiện trạng tích nước của các hồ chứa; Hiện trạng cấp nước sinh hoạt; Hiện trạng khai thác nguồn nước tại các hồ chứa thủy lợi, hệ thống công trình thủy lợi; Hiện trạng khai thác nguồn nước tại các hồ chứa thủy điện.

Trên cơ sở đó, Sở đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành kế hoạch hiện trạng quản lí, sử dụng nguồn nước. Đồng thời cũng nêu ra dự báo xu thế diễn biến mưa, dòng chảy, lượng nước tích trữ trong các hồ chứa có dung tích từ 1 triệu m3 trở lên trong kỳ kế hoạch. Trong đó, kế hoạch khai thác, sử dụng nước sinh hoạt khu vực đô thị sẽ tập trung vào các giải pháp như thường xuyên kiểm tra, bảo trì, bảo dưỡng các trạm cấp nước sinh hoạt đô thị trên địa bàn tỉnh đảm bảo vận hành thường xuyên, liên lục, không bị hỏng hóc, gián đoạn hoặc rò rỉ, thất thoát, lãnh phí nước; thường xuyên kiểm tra vệ sinh, khơi thông các nguồn nước đảm bảo lưu thông dòng chảy, hạn chế thất thoát nước.

Người dân xã Mường So, huyện Phong Thổ hút nước từ suối Nậm Lùm dẫn về ruộng

Đồng thời, thực hiện điều tiết hợp lý, hài hòa việc khai thác, sử dụng các nguồn nước khác; trong trường hợp xảy ra hạn hán, thiếu hụt lượng lớn nước cấp cho sinh hoạt thực hiện cắt giảm sản lượng khai thác cho các mục đích khác như: thủy điện, thủy lợi để bổ sung khối lượng nước thiếu hụt; tuyên truyền, vận động cơ quan, tổ chức và người dân sử dụng tiết kiệm nước, có biện pháp chủ động tích trữ nước nhất là từ tháng 01/2025 - tháng 4/2025.

Còn đối với kế hoạch khai thác, sử dụng nước sinh hoạt khu vực nông thôn tập trung vào các giải pháp về thường xuyên kiểm tra, sửa chữa, vận hành, khai thác các công trình cấp nước sạch/hợp vệ sinh khu vực nông thôn trên địa bàn tỉnh đảm bảo cung cấp đủ nhu cầu sử dụng nước của người dân; hường xuyên kiểm tra vệ sinh, khơi thông các nguồn nước đảm bảo lưu thông dòng chảy, hạn chế thất thoát nước; tuyên truyền, vận động người dân sử dụng tiết kiệm nước, có biện pháp tích trữ nước để đảm bảo nhu cầu sử dụng; trong trường hợp xảy ra hạn hán, thiếu hụt lượng lớn nước cấp cho sinh hoạt, vận động nhân dân tìm kiếm nguồn nước dưới đất để sử dụng như: Các nguồn nước dưới đất xuất lộ tự nhiên, đào mới hoặc sửa chữa giếng nước đã có.

Việc khai thác, sử dụng nguồn nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp thì tập trung vào các giải pháp về thường xuyên kiểm tra, duy tu, sửa chữa, vận hành, khai thác tốt các hồ chứa thủy lợi, hệ thống công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh, chủ động nạo vét kênh mương, khơi thông dòng chảy, giảm thất thoát, lãng phí nước, đảm bảo nguồn nước tưới tiêu phục vụ sản xuất, nhất là thời điểm mùa khô từ tháng 12/2024 đến tháng 6/2025. Đồng thời, tổ chức khai thác, cấp nước sản xuất theo các đợt, mùa vụ để nâng cao hiệu quả sử dụng nước; bố trí cơ cấu sản xuất, mùa vụ, thời điểm xuống giống phù hợp…

Cán bộ, kỹ sư Nhà máy thủy điện Nậm Thi 2 trực vận hành đảm bảo phục vụ nước tưới tiêu cho người dân.

Riêng đối với kế hoạch khai thác, sử dụng nước phục vụ sản xuất điện tập trung vào các công trình thủy điện Lai Châu, Huổi Quảng và Thủy điện Bản Chát… Đây là 3 công trình có hồ chứa điều tiết nước dài hạn, đảm bảo sẵn sàng thực hiện việc vận hành xả nước phát điện thực hiện theo lệnh điều độ của Trung tâm Điều độ hệ thống lưới điện Quốc gia, vận hành xả nước chống hạn theo yêu cầu của các bộ, ngành Trung ương nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và an ninh quốc gia trong giai đoạn tháng 12/2024 đến tháng 6/2025.

Đối với 12 công trình thủy điện có dung tích hồ chứa trên 1 triệu m3 và 46 hồ thủy điện dung tích nhỏ hơn 1 triệu m3 điều tiết nước phát điện theo giờ trong ngày, duy trì mực nước trong hồ chứa không thấp hơn mực nước chết và không vượt quá mực nước dâng bình thường thông qua các tổ máy phát điện và công trình xả lũ.

Căn cứ lưu lượng nước chảy về hồ chứa và lệnh điều độ của Trung tâm điều độ hệ thống lưới điện các cấp để có chế độ vận hành phát điện phù hợp, trong đó ưu tiên duy trì vận hành phát điện với mực nước cao nhất để đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên nước.

Ông Chảo A Sử, tổ trưởng Tổ Quản lý vận hành đường nước thủy lợi xã Sơn Bình kiểm tra kênh mương thủy lợi phục vụ tưới tiêu sản xuất cho nhân dân.

Ông Hùng, cho biết thêm: Trường hợp, mực nước hồ chứa đang ở mực nước chết mà lưu lượng nước về hồ thấp hơn lưu lượng phát điện tối thiểu của 01 tua bin thì nhà máy dừng hoạt động phát điện. Nhưng nếu xảy ra hạn hán, thiếu nước cấp cho sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp, các thủy điện có giải pháp cắt giảm sản lượng, ưu tiên cấp bổ sung nước cho sinh hoạt, sản xuất cho đồng bào và người dân. Trước đó, tháng 12/2024 UBND tỉnh Lai Châu đã ban hành Kế hoạch khai thác, sử dụng tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Lai Châu, từ tháng 12/2024 đến tháng 6/2025. Kế hoạch nhằm mục đích dự báo hiện trạng nguồn nước trên địa bàn tỉnh và nhu cầu khai thác, sử dụng nước của các ngành. Từ đó, đề xuất kế hoạch khai thác, sử dụng nước của từng khu vực nhằm điều hòa, phân phối nguồn nước đáp ứng nhu cầu phục vụ cấp nước sinh hoạt, sản xuất của người dân.

Theo đó, UBND tỉnh Lai Châu đã yêu cầu các sở, ngành; UBND các huyện, thành phố; các cơ quan, đơn vị có liên quan chủ động tổ chức thực hiện Kế hoạch khai thác, sử dụng tài nguyên hợp lí theo thẩm quyền. Đồng thời, chủ trì, phối hợp trong việc tham mưu điều hòa, phân phối nguồn nước phù hợp với thực trạng nguồn nước, đáp ứng nhu cầu khai thác, phục vụ cấp nước sinh hoạt, sản xuất trên địa bàn tỉnh.

Nguồn: baotainguyenvamoitruong.vn

Theo đó, UBND tỉnh Lạng Sơn chỉ đạo Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành, UBND cấp huyện, UBND cấp xã nghiên cứu, quán triệt, tập huấn và tuyên truyền, phổ biến rộng rãi trên các phương tiện truyền thông hoặc bằng các hình thức phù hợp, trong đó tập trung phổ biến đến các tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh để bảo đảm thực hiện nghiêm các quy định của Luật Tài nguyên nước năm 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.

Tổ chức xây dựng kế hoạch bảo vệ nước dưới đất; thực hiện việc khoanh định, công bố, điều chỉnh danh mục vùng cấm, vùng hạn chế khai thác nước dưới đất. Rà soát, điều chỉnh danh mục hồ, ao, đầm, phá không được san lấp đối với hồ, ao, đầm, phá thuộc nguồn nước mặt nội tỉnh; xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật, định mức chi phí (nếu có), đơn giá sản phẩm về việc lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước để áp dụng trên địa bàn; điều chỉnh danh mục các nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ; tổ chức thực hiện nội dung thể hiện phạm vi hành lang bảo vệ nguồn nước trên bản đồ địa chính hoặc bản đồ hiện trạng sử dụng đất theo quy định…

Ảnh minh họa.

Bên cạnh đó, đôn đốc các tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên nước đã được cấp giấy phép thuộc trường hợp phải nộp tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước khẩn trương thực hiện nộp hồ sơ tính tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước, tránh thất thoát và thất thu ngân sách Nhà nước. Tiếp tục cập nhật thông tin của Giấy phép tài nguyên nước vào Hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia tại địa chỉ https://gstnngp.monre.gov.vn chậm nhất sau 5 ngày làm việc, kể từ ngày ký ban hành đối với các giấy phép mới do UBND tỉnh cấp.

UBND tỉnh giao UBND các huyện, thành phố tiếp tục rà soát, đôn đốc các tổ chức, cá nhân khai thác tài nguyên nước thuộc trường hợp phải đăng ký hoặc phải có giấy phép khẩn trương thực hiện thủ tục đăng ký, cấp giấy phép khai thác tài nguyên nước theo đúng quy định của pháp luật, nhằm đảm bảo tính nghiêm minh, bình đẳng của pháp luật, tránh việc vi phạm dẫn tới bị xử phạt, đặc biệt đối với trường hợp không có giấy phép có thể sẽ bị truy thu số lợi bất hợp pháp và bị xử lý theo quy định của Bộ Luật Hình sự và pháp luật về tài nguyên nước.

Tổ chức đăng ký khai thác nước dưới đất; chỉ đạo UBND cấp xã tổ chức tiếp nhận việc kê khai khai thác nước dưới đất đối với hộ gia đình sử dụng cho sinh hoạt theo thẩm quyền. Tổ chức tuyên truyền, phổ biến Luật Tài nguyên nước và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, nhằm nâng cao nhận thức về bảo vệ tài nguyên nước, khai thác, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả; thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về tài nguyên nước trên địa bàn.

UBND tỉnh cũng yêu cầu các Sở: NN&PTNT, Công Thương, Xây dựng, Tài chính theo chức năng, nhiệm vụ được giao tăng cường triển khai thi hành Luật Tài nguyên nước và các văn bản quy định chi tiết thi hành đảm bảo nghiêm túc, hiệu quả.

Nguồn: baotainguyenvamoitruong.vn

Ứng dụng công nghệ mới để nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên nước

Phát biểu tại hội thảo, ông Triệu Đức Huy, Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia cho biết, tại Việt Nam, quá trình đô thị hóa nhanh chóng và tác động của biến đổi khí hậu đang đặt ra những thách thức lớn đối với công tác quản lý tài nguyên nước, đặc biệt là tại các đô thị đông dân. Việt Nam đang phải đối mặt với nguy cơ ngày càng nghiêm trọng về ngập úng đô thị gia tăng, suy giảm nguồn nước ngầm và tình trạng khan hiếm nước. Do vậy, việc tìm kiếm các giải pháp sáng tạo, bền vững và thân thiện với môi trường là điều hết sức cần thiết.

Ông Triệu Đức Huy, Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia phát biểu

Theo ông Triệu Đức Huy, với mục tiêu phát triển kinh tế theo hướng tuần hoàn, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách quan trọng, như Chương trình Quốc gia về Kinh tế tuần hoàn, định hướng đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, cùng với Kết luận số 36 của Bộ Chính trị về đảm bảo an ninh nguồn nước đến năm 2045 và Luật Tài nguyên nước 2023. Tất cả đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tối ưu hóa sử dụng nước, tái sử dụng nước mưa và áp dụng các công nghệ mới để nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên nước.

Ông Triệu Đức Huy nhấn mạnh, hội thảo này là cơ hội quý báu để các chuyên gia, nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách từ Việt Nam và Nhật Bản cùng nhau chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn, cập nhật các tiến bộ công nghệ mới nhất và thảo luận về những định hướng chính sách phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam.

Quang cảnh hội thảo

Tại Hội thảo, các đại biểu tham dự đã chia sẻ giải pháp sử dụng bể chứa nước ngầm bằng nhựa trong các hệ thống quản lý nước đô thị trên toàn Việt Nam; Nâng cao nhận thức về lợi ích của bể chứa nước mưa ngầm bằng nhựa trong việc thu gom nước mưa và giảm thiểu ngập lụt. Các chuyên gia tại Việt Nam và Nhật Bản cũng chia sẻ các nghiên cứu điển hình thành công và các phương pháp tốt từ các khu vực đô thị khác.

Bể chứa nước mưa ngầm bằng nhựa: Giải pháp mới giúp kiểm soát ngập úng đô thị

Phát biểu tại hội thảo, ông Hisahito Yoshida, Chủ tịch Công ty Chichibu Chemical Nhật Bản cho biết, giải pháp bể chứa nước mưa ngầm bằng nhựa đã được triển khai thành công tại nhiều quốc gia trên thế giới, mang lại những lợi ích thiết thực. Thực tế tại các nước như Nhật Bản cho thấy công nghệ bể chứa nước mưa ngầm bằng nhựa mang lại giải pháp tiềm năng giúp giảm thiểu rủi ro ngập úng đô thị, bổ sung nguồn nước ngầm và tối ưu hóa việc tái sử dụng nước. Việc tích hợp những giải pháp này vào hệ thống hạ tầng đô thị không chỉ giúp giảm gánh nặng do ngập lụt mà còn góp phần đảm bảo an ninh nguồn nước và phát triển bền vững môi trường.

ông Hisahito Yoshida, Chủ tịch Công ty Chichibu Chemical Nhật Bản chia sẻ tại Hội thảo

ông Hisahito Yoshida nhấn mạnh, trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn biến phức tạp, với một đất nước mà phương tiện di chuyển chủ yếu là xe máy thì mức độ ảnh hưởng, thiệt hại do ngập lụt, ngập úng là rất lớn. “Vì vậy, việc sử dụng bể chứa nước mưa ngầm bằng nhựa ở các đô thị lớn, cũng như các khu công nghiệp tại Việt Nam là rất quan trọng. Tôi hy vọng hội thảo này sẽ mở ra cơ hội hợp tác cho các cơ quan quản lý, doanh nghiệp 2 bên trong phòng chống thiên tai, lũ lụt”.

Chia sẻ về các giải pháp thoát nước bền vững và thực tế áp dụng tại các đô thị Việt Nam, PGS. TS Vũ Thị Vinh, Chuyên gia quản lý Hạ tầng kỹ thuật đô thị, nguyên Tổng thư ký Hiệp hội các đô thị Việt Nam cho rằng, thoát nước bền vững là một cách tiếp cận trong quản lý nước mưa và thoát nước nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của đô thị hóa đối với môi trường tự nhiên.

PGS.TS Vũ Thị Vinh, Chuyên gia quản lý hạ tầng kỹ thuật đô thị chia sẻ tại Hội thảo

Hệ thống thoát nước bền vững (SUDS) được Hiệp hội Xây dựng Vương Quốc Anh (CIRIA) đề xuất với ý tưởng về phát triển bền vững được tích hợp vào quy trình thiết kế hệ thống thoát nước. Điều này có nghĩa là những tác động của hệ thống thoát nước không làm thay đổi lưu lượng tại nguồn, không chuyển nguy cơ từ nơi này sang nơi khác. Bên cạnh việc góp phần phát triển đô thị bền vững, hệ thống thoát nước có thể được thiết kế để cải thiện không gian đô thị, quản lý rủi ro môi trường.

Về hiện trạng hệ thống thoát nước đô thị tại Việt Nam, PGS.TS Vũ Thị Vinh cho biết, hầu hết các đô thị tại Việt Nam sử dụng hệ thống thoát nước hỗn hợp, tức là thu gom cả nước mưa và nước thải sinh hoạt trong cùng một đường cống. Điều này dễ gây ra tình trạng quá tải cống thoát nước khi có mưa lớn. Bên cạnh đó, nhiều hệ thống thoát nước đã xây dựng từ lâu, không đáp ứng được nhu cầu thoát nước trong điều kiện đô thị hóa hiện nay. Đường kính cống nhỏ, khả năng thoát nước không đủ trong các trận mưa lớn. Đặc biệt, hiện nay các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, và Đà Nẵng thường xuyên gặp ngập lụt cục bộ do hệ thống thoát nước không đủ năng lực.

Để quản lý nước mưa và thoát nước nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của đô thị hóa đối với môi trường tự nhiên, chia sẻ về các giải pháp thực hiện thoát nước bền vững tại Việt Nam trong thời gian tới, PGS. TS Vũ Thị Vinh, Chuyên gia quản lý Hạ tầng kỹ thuật đô thị, nguyên Tổng thư ký Hiệp hội các đô thị Việt Nam cho rằng, lãnh đạo các địa phương cần tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực cho cán bộ địa phương để vận hành, bảo trì và lập quy hoạch dự án phù hợp; Huy động vốn đa nguồn, từ ngân sách nhà nước, doanh nghiệp tư nhân đến sự hỗ trợ quốc tế; Nâng cao nhận thức cộng đồng thông qua các chương trình truyền thông về lợi ích của thoát nước bền vững. Đặc biệt, cần tập trung hoàn thiện khung pháp lý và sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý và địa phương để hỗ trợ nhân rộng các dự án hiệu quả hơn.

Tại các hộ gia đình, giải pháp thoát nước bền vững được đề xuất như: giải pháp mái nhà xanh, bể thu gom và tái sử dụng nước mưa nhằm hạn chế lượng nước mưa chảy tràn nhanh vào hệ thống thoát nước và giảm áp lực lên các cống thoát nước truyền thống; Lọc sạch nước mưa trước khi xả ra môi trường, loại bỏ các chất ô nhiễm như dầu mỡ, bụi bẩn, và rác thải.

Các giải pháp thoát nước bền vững thường tích hợp với cảnh quan đô thị, tạo không gian xanh, cải thiện chất lượng sống như hồ điều hòa, vùng thấm nước; Tái sử dụng nước mưa trong sinh hoạt (tưới cây, vệ sinh...) và bổ sung nguồn nước ngầm…

Các đại biểu chia sẻ tại hội thảo

Giới thiệu công nghệ bể chứa nước mưa ngầm bằng nhựa, ông Hideyuki Muofushi, Công ty trách nhiệm hữu hạn hóa chất Chichibu, Nhật Bản cho biết, New Pal-kun là một công trình chứa nước mưa bằng nhựa (PRSS) chủ yếu được phát triển để phòng ngừa thiên tai ngập lụt bằng cách lưu trữ tạm thời nước mưa dưới lòng đất. Công trình này có độ bền cao, độ rỗng đạt trên 95%, thi công dễ dàng và nhanh chóng.

Ngay cả mảnh lớn nhất của New Pal-kun chỉ nặng 3 kg, có thể dễ dàng mang vác và lắp đặt bằng tay mà không cần sử dụng thêm máy móc xây dựng, ngoài ra nhờ vào thiết kế và nguyên liệu thô độc đáo, bề mặt phía trên có thể tận dụng làm bãi đậu xe, sân…

Đặc biệt, công trình chứa nước mưa bằng nhựa (PRSS) được phân thành 2 loại: loại thấm được và loại không thấm. Trong đó, loại thấm được khi nước mưa được lưu về trong PRSS, nước sẽ được thấm vào lòng đất qua lớp màng thấm, nước mưa thấm xuống góp phần bổ cập nước ngầm…Còn loại không thấm, có thể chứa nước mưa và ngăn ngừa ngập lụt. Ngoài ra, nước mưa có thể được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau bằng cách thay đối hệ thống thoát nước. Loại không thấm nước cũng có hiệu quả đối với các khu vực nơi có mực nước ngầm cao.

Nguồn: botainguyenvamoitruong.vn