Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Ngọc Điệp, Chủ tịch Hội Cấp Thoát nước Việt Nam cho biết, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng đã xây dựng dự thảo Luật Cấp Thoát nước. Đây là một trong những nhiệm vụ đặc biệt quan trọng nhằm huy động, tập trung các nguồn lực bảo đảm cấp nước, thoát nước an toàn, ổn định và bền vững.

Ông Nguyễn Ngọc Điệp, Chủ tịch Hội Cấp Thoát nước Việt Nam phát biểu

Tại Hội thảo này, ông Nguyễn Ngọc Điệp mong muốn nhận được góp ý của các đại biểu để Ban soạn thảo dự thảo Luật tiếp thu, lắng nghe với tinh thần cầu thị nhằm sớm hoàn thiện Dự thảo Luật Cấp Thoát nước. Theo kế hoạch, dự án Luật sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến lần thứ Nhất tại kỳ họp tháng 5/2025 và thông qua tại kỳ họp tháng 10/2025.

Theo bà Phạm Anh Thư, Phó Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng) cho biết, nhiều năm qua, Hội Cấp Thoát nước Việt Nam đã đồng hành, phối hợp chặt chẽ với Cục Hạ tầng kỹ thuật trong quản lý phát triển ngành Nước Việt Nam. Hội đã tham gia đóng góp ý kiến, phản biện nhiều chính sách ngành nước, đặc biệt trong việc xây dựng dự thảo Luật Cấp Thoát nước.

Bà Phạm Anh Thư, Phó Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng) trao đổi tại Hội thảo

Góp ý xây dựng Dự thảo Luật Cấp Thoát nước, bà Phạm Anh Thư đề nghị xem xét cách tiếp cận xây dựng Luật theo hướng giữ nguyên về tổ chức quản lý cấp nước phân theo khu vực thành thị và nông thôn để đảm bảo ổn định tổ chức quản lý nhà nước; quy hoạch, kế hoạch cấp, thoát nước; quản lý tài sản công về hạ tầng cấp thoát nước; đặc biệt về huy động nguồn lực tư nhân tham gia dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP).

Đề cập một số vấn đề thống nhất, luật hóa trong Luật Cấp Thoát nước, TS. Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Cấp Thoát nước Việt Nam cho biết, dự thảo Luật Cấp thoát nước bao gồm 8 chương với 75 điều; trong đó, chương I: Quy định Chung; chương II: Cơ sở dữ liệu, điều tra cơ bản, chiến lược quy hoạch và kế hoạch phát triển cấp thoát nước; chương III: Đầu tư phát triển hệ thống cấp thoát nước; chương IV: Quản lý, vận hành hệ thống cấp thoát nước; chương V: Dịch vụ cấp thoát nước; chương VI: Giá nước sạch và dịch vụ thoát nước; chương VII: Trách nhiệm quản lý nhà nước về cấp thoát nước và chương VIII: Điều khoản thi hành.

TS. Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Cấp Thoát nước Việt Nam góp ý tại Hội thảo

Mặc dù Dự thảo Luật đã quy định tương đối đầy đủ các nội dung liên quan đến hoạt động cấp thoát nước, tuy nhiên, TS. Trần Anh Tuấn cho rằng, thời gian tới, Ban soạn thảo Luật cần xem xét quy định cụ thể hơn một số nội dung như: Đồng bộ thống nhất các quy định pháp luật về quản lý tài nguyên nước hiện hành; chiến lược - quy hoạch - kế hoạch phát triển cấp thoát nước; quản lý đầu tư, phát triển hệ thống cấp thoát nước; quản lý vận hành hệ thống cấp, thoát nước; giá nước sạch, dịch vụ thoát nước; trách nhiệm quản lý nhà nước về cấp thoát nước….

Chia sẻ định hướng phát triển nguồn nhân lực ngành Nước, GS.TS Nguyễn Việt Anh, Phó Chủ tịch Hội Cấp Thoát nước Việt Nam cho biết, ngành Cấp Thoát nước là ngành hẹp, khó tuyển sinh do xã hội ít biết đến, dẫn đến tỷ lệ cạnh tranh thấp, chất lượng đầu vào không cao.

GS.TS Nguyễn Việt Anh, Phó Chủ tịch Hội Cấp Thoát nước Việt Nam phát biểu

Ngoài ra, hiện nay chưa có điều khoản nào liên quan đến nội dung đào tạo nguồn nhân lực, nghiên cứu phát triển và chuyển giao khoa học công nghệ ngành Cấp thoát nước, chưa nêu rõ được trách nhiệm của Chính phủ, Bộ và cơ quan ngang Bộ liên quan đến nội dung xây dựng nguồn nhân lực và phổ biến, tuyên truyền, truyền thông, cũng như nội dung đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ về cấp thoát nước….

Do đó, GS.TS Nguyễn Việt Anh đề xuất, Nhà nước cần có kế hoạch xây dựng đội ngũ cán bộ, công nhân viên ngành Nước một cách bài bản, dài hạn, đáp ứng nhu cầu thực tiễn; quy định doanh nghiệp phải có chiến lược và kế hoạch xây dựng đội ngũ một cách bài bản, dài hạn, gắn với chiến lược phát triển và kế hoạch kinh doanh, phù hợp với bối cảnh và xu thế mới; quy hoạch lại hệ thống các trường đại học, cao đẳng, trung cấp có đào tạo ngành Nước để đáp ứng nhân lực cho các địa phương, vùng miền.

Đồng thời, Nhà nước cần có kế hoạch và phân bổ nguồn lực cho tăng cường năng lực các cơ sở đào tạo ngành Nước; bổ sung đầy đủ hơn cho hoạt động phổ biến, tuyên truyền, truyền thông về ngành nước...

Quang cảnh Hội thảo

Tại hội thảo, các đại biểu tham dự cũng nêu một số nội dung liên quan đến thực trạng giá nước sạch, giá dịch vụ thoát nước và nước thải; thu hút đầu tư trong lĩnh vực cấp thoát nước ở Việt Nam, một số nội dung về quy hoạch trong dự thảo Luật Cấp Thoát nước.

Nguồn: baotainguyenmoitruong.vn

Nguồn: DWRM

Nguồn tin: baotainguyenmoitruong.vn

Theo ông Nguyễn Minh Khuyến - Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước, một trong những lý do chính để thúc đẩy việc xây dựng dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực TNN là sự bất cập trong cách thức xử lý các hành vi vi phạm liên quan đến TNN. Mặc dù đã có Nghị định 36/2020/NĐ-CP về xử lý vi phạm trong lĩnh vực TNN, nhưng sau hơn 10 năm thi hành, nhiều quy định đã lạc hậu. Điều này không chỉ gây khó khăn cho cơ quan quản lý trong việc xử lý vi phạm mà còn làm giảm hiệu quả của các biện pháp bảo vệ TNN.

Bước tiến quan trọng trong việc quản lý, bảo vệ và sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên quý giá

Chỉ ra những bất cập trong thực hiện Nghị định 36/2020/NĐ-CP, ông Nguyễn Minh Khuyến cho rằng, Nghị định 36 chưa quy định rõ việc xác định số lợi bất hợp pháp do tổ chức, cá nhân nào có đủ chức năng, thẩm quyền, trình độ chuyên môn đảm bảo việc thực hiện, dẫn tới việc công chức thi hành công vụ về TNN (thuộc phòng chuyên môn, có chuyên ngành đào tạo được tuyển dụng liên quan lĩnh vực môi trường, TNN) khi phát hiện vi phạm, lập biên bản vi phạm hành chính lại là người tham mưu, xác định số lợi bất hợp pháp.

Hiện nay, việc xác định số lợi bất hợp pháp do thực hiện hành vi vi phạm hành chính về TNN theo nội dung hướng dẫn tại điểm r khoản 3 Điều 4 Nghị định số 36/2020/NĐ-CP đòi hỏi phải có kiến thức chuyên ngành về tài chính - kế toán, có khả năng đọc hiểu sổ sách chứng từ kế toán, có thẩm quyền yêu cầu cung cấp các hồ sơ tài liệu sổ sách tài chính liên quan để rà soát đối chiếu xác định số tiền mà tổ chức, cá nhân thu được khi thực hiện hành vi vi phạm, cũng như các chi phí trực tiếp để khai thác, sử dụng TNN.

Mặt khác, khi chưa thiết lập biên bản vi phạm hành chính, chưa xác định hành vi vi phạm hành chính thì chưa có đủ căn cứ để yêu cầu tổ chức, cá nhân vi phạm phối hợp cung cấp các hồ sơ tài liệu liên quan, căn cứ xác định số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm trong lĩnh vực TNN.

Ngoài ra, hiện tình hình khai thác, sử dụng TNN ngày càng diễn biến phức tạp, có nhiều sự tác động bởi các yếu tố như biến đổi khí hậu, nhu cầu tăng cao, sức ép từ các nguồn nước từ nước ngoài... dẫn đến cần phải có sự quản lý chặt chẽ hơn, hiệu quả hơn; cần phải chủ động trong công tác xây dựng các quy định pháp luật, đặc biệt đối với các vấn đề mang tính cấp thiết như bảo vệ TNN, hạn chế khai thác nước dưới đất, phòng chống suy thoái, cạn kiệt.

Vì vậy, theo ông Nguyễn Minh Khuyến, việc ban hành kịp thời, đồng bộ và đầy đủ các văn bản thực hiện Luật Tài nguyên nước 2023, trong đó có quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực TNN nhằm tạo hành lang pháp lý đồng bộ, chặt chẽ và khả thi cho việc phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật TNN. Các vi phạm hành chính liên quan đến việc khai thác, sử dụng và bảo vệ TNN sẽ được điều chỉnh kịp thời hơn, tăng cường tính nghiêm minh và khả thi của pháp luật.

Nhiều điểm mới được quy định trong Dự thảo Nghị định

Chia sẻ về quá trình xây dựng Dự thảo Nghị định, ông Nguyễn Minh Khuyến cho biết, Dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực TNN đã được Bộ TN&MT xây dựng với sự tham gia của nhiều cơ quan liên quan, nhằm đảm bảo tính toàn diện và khả thi của nghị định khi được áp dụng. Dự thảo Nghị định gồm 4 chương và 48 điều.

Về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng, dự thảo Nghị định quy định rõ phạm vi điều chỉnh bao gồm tất cả các hành vi vi phạm hành chính liên quan đến TNN trên lãnh thổ Việt Nam. Các tổ chức, cá nhân Việt Nam và nước ngoài đều phải tuân thủ các quy định này khi hoạt động khai thác, sử dụng và bảo vệ TNN.

So với Nghị định cũ, Dự thảo Nghị định lần này đã mở rộng đối tượng xử phạt, không chỉ bao gồm các tổ chức kinh tế lớn mà còn bao gồm các hộ gia đình, hộ kinh doanh, cộng đồng dân cư. Điều này thể hiện sự toàn diện và bao trùm của nghị định, nhằm đảm bảo không có hành vi vi phạm nào bị bỏ sót, từ các doanh nghiệp khai thác nước ngầm đến các hoạt động khai thác nước nhỏ lẻ phục vụ sinh hoạt.

Mức xử phạt hành chính được điều chỉnh tăng lên so với quy định hiện hành. Một số hành vi vi phạm nặng như khai thác nước ngầm mà không có giấy phép, sử dụng sai mục đích nguồn nước sẽ bị xử phạt với mức tiền lớn hơn, đồng thời phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả. Dự thảo cũng quy định rõ các biện pháp xử lý bổ sung như đình chỉ hoạt động, buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của môi trường nước bị vi phạm.

Đặc biệt, vấn đề xác định số lợi bất hợp pháp thu được từ việc khai thác TNN trái phép là một trong những điểm mới quan trọng. Thay vì chỉ xử phạt bằng tiền mặt, Dự thảo Nghị định yêu cầu truy thu toàn bộ lợi ích mà tổ chức, cá nhân vi phạm thu được, nhằm đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật. Đây là biện pháp răn đe mạnh mẽ, góp phần ngăn chặn tình trạng vi phạm ngày càng phức tạp trong lĩnh vực TNN.

Về thẩm quyền xử phạt, Dự thảo Nghị định phân định rõ thẩm quyền xử phạt của các cơ quan Nhà nước từ cấp Trung ương đến địa phương, đảm bảo tính minh bạch và thống nhất trong quá trình thực thi. Thẩm quyền xử phạt không chỉ thuộc về các cơ quan quản lý môi trường mà còn được mở rộng đến các cơ quan khác như Bộ NN&PTNT, Bộ Giao thông Vận tải, các cơ quan thanh tra liên ngành.

Một điểm mới nữa của Dự thảo Nghị định là việc mở rộng thẩm quyền xử phạt cho các cơ quan chức năng ở cấp địa phương, giúp tăng cường hiệu quả giám sát và xử lý vi phạm. Điều này giúp giảm tải cho các cơ quan trung ương và tăng cường tính linh hoạt, kịp thời trong xử lý vi phạm hành chính.

Dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực TNN là bước tiến quan trọng trong việc quản lý, bảo vệ và sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên quý giá này. Với sự toàn diện về phạm vi, đối tượng và biện pháp xử phạt, nghị định không chỉ là công cụ pháp lý mạnh mẽ mà còn thể hiện cam kết của Chính phủ trong việc bảo vệ TNN trước các thách thức ngày càng lớn từ biến đổi khí hậu và khai thác tài nguyên trái phép.

Nguồn: baotainguyenmoitruong.vn