(TN&MT) - Hạn hán và lũ lụt ở miền Nam châu Phi xuất phát từ El Nino đã khiến hàng triệu người mất an ninh lương thực. Giám đốc điều hành Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) Cindy McCain đưa ra cảnh báo này trong chuyến thăm gần đây tới Zambia - tâm chấn của cuộc khủng hoảng. Hạn hán nghiêm trọng đã phá hủy mùa màng ở những khu vực có 70% dân số sống phụ thuộc vào nông nghiệp để tồn tại.

Tình trạng hạn hán ở Zambia đã dẫn đến mất mùa, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Ảnh: UNICEF/ Karin Schermbrucker

Sau khi trò chuyện với các gia đình nông dân ở vùng nông thôn Zambia, Giám đốc điều hành WFP Cindy McCain cho biết những gì bà chứng kiến vừa đáng báo động vừa đau lòng. “Tôi đã gặp những người nông dân thường có thu nhập từ trồng trọt đủ để nuôi sống gia đình và cộng đồng của họ. Tuy nhiên, năm nay họ không thu hoạch được gì", bà McCain cho biết thêm.

"Giờ đây, chúng ta hãy tưởng tượng một kịch bản tương tự xảy ra với hàng triệu người trên khắp miền Nam châu Phi và chúng ta gặp phải một thảm họa nhân đạo”, bà McCain nhấn mạnh.

El Nino gây tác động lớn

Mặc dù hiện tượng thời tiết El Nino mới nhất sắp kết thúc nhưng hạn hán do chu kỳ thay đổi thời tiết gây ra sẽ để lại hậu quả trong nhiều tháng tới.

Nhiệt độ đã tăng lên đáng kể dẫn đến tháng 2 khô hạn nhất trong nhiều thập kỷ ở khu vực, khiến lượng mưa cần thiết cho sự phát triển của cây trồng giảm 20%.

Theo WFP, Zambia, Zimbabwe và Malawi bị ảnh hưởng nặng nề nhất và tất cả những quốc gia này đều tuyên bố thảm họa hạn hán. Những quốc gia này đối mặt với tình trạng mất mùa trên diện rộng, với khoảng 40 đến 80% sản lượng ngô bị thiệt hại.

Tại Hội nghị thượng đỉnh bất thường của những người đứng đầu nhà nước và chính phủ Cộng đồng Phát triển miền Nam châu Phi (SADC) về cuộc khủng hoảng hiện nay, các nhà lãnh đạo đã thông báo rằng 61 triệu người bị ảnh hưởng bởi El Nino. Họ đưa ra lời kêu gọi nhân đạo trị giá 5,5 tỷ USD để bổ sung nguồn lực của chính các quốc gia thành viên bị ảnh hưởng, đồng thời kêu gọi hỗ trợ để đáp ứng các nhu cầu nhân đạo cấp bách.

SADC đang kêu gọi hỗ trợ để đáp ứng những nhu cầu nhân đạo này. Bà McCain cũng lặp lại lời kêu gọi ủng hộ.

“Tôi đang yêu cầu cộng đồng quốc tế tham gia cùng chúng tôi và nỗ lực ngay bây giờ. Chúng ta không thể yêu cầu hàng triệu người chờ đợi đến mùa thu hoạch tiếp theo - một năm nữa - để có nguồn thực phẩm phục vụ các bữa ăn hằng ngày của họ. Những gia đình này cần sự hỗ trợ của chúng ta ngay hôm nay và chúng ta giúp xây dựng một tương lai kiên cường hơn”, Giám đốc điều hành WFP nhấn mạnh.

Cần thêm nguồn kinh phí

Hạn hán và lũ lụt xảy ra vào thời điểm tình trạng mất an ninh lương thực và suy dinh dưỡng đã ở mức báo động và các hoạt động nhân đạo bị đình trệ do thiếu kinh phí. Mặc dù WFP đã ứng phó với cuộc khủng hoảng này nhưng vẫn cần 409 triệu USD cho 6 tháng viện trợ để mang lại lợi ích cho 4,8 triệu người ở Malawi, Zambia và Zimbabwe.

Những hiện tượng khí hậu cực đoan là lời nhắc nhở về nhu cầu cấp thiết phải tăng cường đầu tư vào các hoạt động xây dựng khả năng phục hồi, đặc biệt là ở miền Nam châu Phi, nơi các cú sốc khí hậu ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống và sinh kế.

Để giúp cộng đồng chuẩn bị ứng phó với thảm họa khí hậu trước khi chúng xảy ra, WFP đã làm việc với các chính phủ và đối tác để đưa ra các giải pháp. Vào tháng 8/2023, WFP đã huy động hơn 14 triệu USD tài chính dự kiến để hỗ trợ hơn 1,2 triệu người có khả năng bị ảnh hưởng bởi El Nino.

Chương trình Lương thực Thế giới cũng đã hỗ trợ các cộng đồng ở Lesotho, Madagascar, Mozambique và Zimbabwe bằng cách cung cấp các cảnh báo sớm về rủi ro thời tiết, chuyển tiền mặt dự kiến, hạt giống chịu hạn, đào tạo nông nghiệp và cải thiện nguồn nước.

Ngoài ra, WFP cũng đang làm việc với các chính phủ để bảo vệ các cộng đồng trước hậu quả của các cú sốc khí hậu. Trong vài tuần nữa, WFP sẽ bắt đầu giải ngân gần 10 triệu USD tiền bảo hiểm trong 6 tháng tới cho gần 280.000 người bị ảnh hưởng. Điều này sẽ giúp các hộ gia đình dễ bị tổn thương ứng phó với tác động của hạn hán và khôi phục sinh kế một cách ổn định.

Nguồn: Tổng hợp từ UN News

Đó là nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Nature Geoscience, dựa trên phân tích mới về các hạt tinh thể cổ xưa được gắn vào đá từ vùng hẻo lánh của Australia.

Một tinh thể zircon dưới kính hiển vi

Ông Hamed Gamaleldien, tác giả chính của nghiên cứu, nhà nghiên cứu phụ trợ tại Trường Đại học Curtin (Australia) cho biết: “Bằng cách kiểm tra độ tuổi và các đồng vị oxy trong các tinh thể nhỏ của khoáng vật zircon, chúng tôi đã tìm thấy các dấu hiệu đồng vị nhẹ bất thường từ cách đây 4 tỷ năm. Các đồng vị oxy nhẹ như vậy thường là kết quả của sự biến đổi nước ngọt, nóng lên của đá cách bề mặt Trái đất vài kilomet”.

Theo ông Gamaleldien, bằng chứng về sự xuất hiện của nước ngọt chỉ có thể được giải thích bằng sự tồn tại của vùng đất khô - nơi nước tích tụ và thấm vào lớp vỏ lục địa. Nghiên cứu cho thấy, chu trình nước của Trái đất khi nước di chuyển giữa đất liền, đại dương và khí quyển thông qua quá trình bốc hơi và kết tủa đang diễn ra vào thời điểm đó, cách đây 4 tỷ năm.

Ông Hugo Olierook, đồng tác giả nghiên cứu cho biết: “Khám phá này không chỉ làm sáng tỏ lịch sử hình thành ban đầu của Trái đất mà còn cho thấy vùng đất rộng lớn và nước ngọt tạo tiền đề cho sự sống phát triển trong một khoảng thời gian tương đối ngắn, chưa đầy 600 triệu năm sau khi Trái đất hình thành".

"Phát hiện này đánh dấu một bước tiến đáng kể trong sự hiểu biết của chúng ta về lịch sử hình thành của Trái đất và mở ra những cánh cửa để khám phá sâu hơn về nguồn gốc sự sống”, ông Hugo Olierook nhấn mạnh.

Nguồn: phys.org

Mưa lớn gây lũ lụt, tàn phá diện rộng

Những trận mưa lớn bất thường theo mùa đã gây ra lũ lụt, dẫn đến sự tàn phá trên diện rộng, gây thiệt hại về người và tài sản, cũng như mùa màng ở nhiều vùng. Trong khi đó, vào năm ngoái, một số khu vực đã phải trải qua hạn hán nghiêm trọng. Những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt khác nhau đang báo hiệu cuộc khủng hoảng khí hậu ngày càng trầm trọng và làm ảnh hưởng đến người dân nước này.

Trận lũ lụt gần đây nhất ở Afghanistan đã cướp đi sinh mạng của khoảng 350 người, trong đó có hàng chục trẻ em và làm hư hại hơn 7.800 ngôi nhà, khiến hơn 5.000 gia đình phải di dời. WFP cho biết những người sống sót đã mất hết nhà cửa, đất đai và nguồn sinh kế.

Người bà ngồi cùng ba cháu trai bị thương do lũ quét tấn công ngôi làng của họ ở tỉnh Baghlan, Afghanistan. Ảnh: UNICEF/Osman Khayyam

Kể từ đó, UNICEF đã cung cấp nước sạch, bộ dụng cụ vệ sinh kèm theo xà phòng, bàn chải đánh răng và nhiều thứ khác cho các cộng đồng ở Afghanistan. Quỹ trẻ em cũng tổ chức các buổi tập huấn về vệ sinh để hướng dẫn người dân cách rửa tay và trữ nước an toàn trong bối cảnh thiên tai.

Tiến sĩ Tajudeen Oyewale, đại diện UNICEF tại Afghanistan, kêu gọi sự giúp sức của cộng đồng quốc tế trong việc phải tăng cường nỗ lực và đầu tư nhằm giảm nhẹ các tác động biến đổi khí hậu đối với con người, đặc biệt là trẻ em. Tiến sĩ Oyewale cho rằng UNICEF và cộng đồng nhân đạo cần phải chuẩn bị cho thực tế mới về các thảm họa liên quan đến khí hậu có thể xảy ra trong tương lai.

UNICEF cũng đã hỗ trợ người dân ở Afghanistan bằng cách hỗ trợ tiền mặt để giúp các gia đình đáp ứng những nhu cầu cơ bản của họ, đồng thời chỉ định các đội y tế và dinh dưỡng điều trị những người bị thương và bị bệnh. Hơn nữa, cơ quan này đã phân phát quần áo ấm, chăn và đồ gia dụng cho những gia đình bị mất tài sản.

Khủng hoảng khí hậu gia tăng

UNICEF cho biết, trong bảng xếp hạng Chỉ số Rủi ro Khí hậu dành cho Trẻ em, Afghanistan đang đứng vị trí 15 trong số 163 quốc gia trên thế giới. Điều này cho thấy mức độ dễ bị tổn thương của trẻ em tại quốc gia Tây Nam Á này trước tình hình biến đổi khí hậu và môi trường cao hơn so với các khu vực khác. Tuy nhiên, Afghanistan được cho là một trong những quốc gia ít chịu trách nhiệm nhất trong việc tạo ra các vấn đề về khí hậu.

Tuy nhiên, UNICEF cho rằng lũ quét gần đây ở Afghanistan cho thấy một cuộc khủng hoảng khí hậu với tần suất “ngày càng gia tăng và khốc liệt” gây thiệt hại về con người, sinh kế và cơ sở hạ tầng bị hư hại.

Đại diện UNICEF tại Afghanistan cho biết, số lượng và mức độ nghiêm trọng ngày càng tăng của các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt sẽ đòi hỏi UNICEF và các tổ chức nhân đạo khác phải can thiệp vào các hoạt động ứng phó nhân đạo trên quy mô lớn và nhanh chóng hơn nữa.

"Tuy nhiên, điều này chỉ có thể thực hiện được khi các biện pháp chuẩn bị được tăng cường, chẳng hạn như bố trí trước nhiều hơn các nguồn cung cấp cứu trợ khẩn cấp và tăng cường phối hợp với các đối tác”, đại diện UNICEF tại Afghanistan nhấn mạnh.

Tiến sĩ Oyewale cũng cho rằng UNICEF cần tập trung giúp đỡ cộng đồng thích ứng với những cú sốc về khí hậu và môi trường để giảm sự phụ thuộc của người dân vào viện trợ nhân đạo.

Bên cạnh đó, Tiến sĩ Oyewale cho biết thêm: “Chúng ta cần ưu tiên các nhu cầu đặc biệt của trẻ em khi đưa ra quyết định và giải quyết những nhu cầu này ngay bây giờ để bảo vệ trẻ em khỏi những thảm họa trong tương lai, đồng thời đầu tư vào các dịch vụ cơ bản liên quan đến trẻ em”.

Khoảng 2,2 tỷ người trên thế giới không được tiếp cận với nước sạch do đó cần phải quản lý tốt nguồn nước vì mỗi giọt nước đều rất quý giá. Nhận thức rõ điều này, các nước tham dự Diễn đàn Nước thế giới đã đưa ra nhiều sáng kiến giúp thúc đẩy quản lý hiệu quả và bền vững nguồn nước.

Ngân hàng thế giới dự đoán tình trạng thiếu nước có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế lên tới 6% cho đến năm 2050. Sự khan hiếm nước cũng có thể gây ra chiến tranh và có thể trở thành một nguồn thảm họa.

Nguồn tin: PV/VOV-Jakarta